Öz-Düzenlemeli Öğrenme Stratejilerinin İngilizce Dilbilgisi Üzerindeki Etkililiği: Kimlik Stillerinin Aracı Rolü

İçindekiler

1. Giriş ve Genel Bakış

Bu çalışma, Öz-Düzenlemeli Öğrenme (ÖDÖ) stratejilerinin İngilizce İlgi Tümceleri (İİT) edinimi üzerindeki etkililiğini ve öğrenci kimlik stillerinin potansiyel aracı rolünü araştırmaktadır. Dilbilgisi, özellikle ilgi tümceleri gibi karmaşık yapılar, ikinci dil (L2) yeterliliği ve iletişimsel yetkinlik için kritik öneme sahiptir. Üstbilişsel planlama, izleme ve değerlendirmeyi kapsayan ÖDÖ stratejileri dil öğreniminin önemli kolaylaştırıcıları olarak tanınırken, bunların kimlik gibi psikolojik yapılarla etkileşimi, dilbilgisi öğretimi bağlamlarında yeterince araştırılmamıştır.

Berzonsky'nin modelinden türetilen kimlik stilleri, bireylerin benlik algılarını oluşturmak ve gözden geçirmek için kullandıkları sosyo-bilişsel stratejileri ifade eder. Bir L2 bağlamında, bir öğrencinin kimliği, katılımı, motivasyonu ve nihayetinde dilbilgisi kurallarının içselleştirilmesini önemli ölçüde etkileyebilir. Bu araştırma, dilbilgisi öğrenme mekanizmalarını daha bütünsel bir şekilde anlamak için bilişsel (ÖDÖ) ve sosyo-duyuşsal (kimlik) alanlarını birleştirmektedir.

2. Araştırma Yöntemi

2.1 Katılımcılar ve Tasarım

Çalışma, üniversite düzeyindeki 60 İranlı İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenen öğrenci ile yarı deneysel bir tasarım kullanmıştır. Katılımcılar rastgele bir Deney Grubu (DG) (n=30) ve bir Kontrol Grubu (KG) (n=30) olarak atanmıştır. İlgi tümceleri konusundaki ön bilgiye ilişkin homojenlik bir ön test kullanılarak sağlanmıştır.

2.2 Araçlar ve İşlem

İşlem yapılandırılmış bir sıra izlemiştir:

1. Ön Test: Temel İİT bilgisinin değerlendirilmesi.
2. ÖDÖ Anketi: Mevcut strateji kullanımını ölçmek için tüm katılımcılara uygulanmıştır.
3. Müdahale: DG, dilbilgisi öğrenimi için temel ÖDÖ stratejileri (örn., hedef belirleme, öz-izleme, öz-değerlendirme) konusunda açık eğitim almış, KG ise rutin öğretim ile devam etmiştir.
4. Kimlik Stili Anketi (Berzonsky): Öğrencileri bilgilendirici, normatif veya dağınık-kaçınan kimlik stillerine kategorize etmek için DG'ye uygulanmıştır.
5. Son Test: Ön testle aynı formatta, İİT öğrenme kazanımlarını ölçmüştür.

Veriler Kovaryans Analizi (ANCOVA) ve tek yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılarak analiz edilmiştir.

3. Bulgular ve İstatistiksel Analiz

3.1 ÖDÖ Stratejilerinin Etkisi

ANCOVA sonuçları, ÖDÖ stratejisi müdahalesinin son test İİT puanları üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir ana etki olduğunu ortaya koymuştur (p < 0.01). Etki büyüklüğü yüksek (η² = 0.83) olup, bu, ÖDÖ stratejilerinin bilgisi ve uygulamasının, ön testin ötesinde dilbilgisi öğrenme kazanımlarındaki varyansın yaklaşık %83'ünü açıkladığını göstermektedir. Bu güçlü bulgu, karmaşık dilbilgisi yapılarında ustalaşmada üstbilişsel öz-düzenlemenin güçlü rolünün altını çizmektedir.

3.2 Kimlik Stillerinin Aracı Rolü

Hipotezin aksine, sonraki ANOVA testleri, bu spesifik bağlamda, üç kimlik stilinden hiçbirinin (bilgilendirici, normatif, dağınık-kaçınan) ÖDÖ stratejisi kullanımı ile İİT başarısı arasındaki ilişkide istatistiksel olarak anlamlı bir aracı rol oynamadığını göstermiştir. Bilişsel strateji ile sosyo-bilişsel kimlik stili arasında beklenen etkileşim gözlemlenmemiştir.

4. Tartışma ve Sonuç

Çalışma, Öz-Düzenlemeli Öğrenme stratejileri konusundaki açık öğretimin, İngilizceyi yabancı dil olarak öğrenenler arasında İngilizce ilgi tümcelerinin edinimini önemli ölçüde artırdığını kesin olarak göstermektedir. Yüksek etki büyüklüğü, ÖDÖ eğitiminin dilbilgisi öğretimi için oldukça etkili bir pedagojik araç olduğunu düşündürmektedir.

Kimlik stillerinin aracı olarak anlamlı bulunmaması dikkat çekicidir. Bu, ayrık bir dilbilgisi alt sistemi (ilgi tümceleri) öğrenmenin odaklanmış bağlamında, ÖDÖ stratejilerinin doğrudan bilişsel ve üstbilişsel faydalarının o kadar güçlü olduğunu ve daha geniş kimlik işleme stillerinin etkisini aştığını gösterebilir. Alternatif olarak, kimlik stili ölçümü veya spesifik öğrenme bağlamı, potansiyel bir etkileşimi yakalamak için yeterince duyarlı olmayabilir.

Sonuç: Öğretmenler, müfredat tasarımcıları ve politika yapıcılar, L2 dilbilgisi yeterliliğini hızlandırmak ve derinleştirmek için ÖDÖ strateji eğitimini dilbilgisi müfredatlarına entegre etmeye öncelik vermelidir.

5. Temel Analiz ve Uzman Yorumu

Temel İçgörü: Bu makale net, güçlü ama nihayetinde dengesiz bir hüküm vermektedir. ÖDÖ'yü dilbilgisi edinimi için bilişsel bir "motor" olarak güçlü bir şekilde doğrularken, vaat edilen sosyo-duyuşsal "iletim"i (kimlik stilleri) başarıyla entegre edememektedir. ÖDÖ için yüksek etki büyüklüğü (η²=0.83) yıldızıdır—bu, herhangi bir dil müfredat tasarımcısını dikkat kesilmeye zorlayacak bir sayıdır. Ancak, kimliğin aracılık etmesi konusundaki null sonuç, kimliğin ilgisizliğinden ziyade çalışmanın tasarımı hakkında daha fazla şey ortaya koyan kritik bir dönüş noktasıdır.

Mantıksal Akış ve Kritik Kusur: Mantık sağlamdır: Bilişsel stratejiler (ÖDÖ) + Duyuşsal aracı (Kimlik) = Sonuç (Dilbilgisi). Ancak uygulamada temel bir sıralama hatası vardır. Çalışma, kimlik stillerini ÖDÖ müdahalesinden sonra ölçmektedir. Bu önemli bir metodolojik zayıflıktır. Kimlik stilleri, nispeten kararlı, sosyo-bilişsel işleme çerçeveleri olarak teorize edilir (Berzonsky, 2011) ve birinin ÖDÖ gibi yeni bir araçla nasıl etkileşime girdiğini etkilemelidir. Bunları müdahale sonrası ölçmek, tedavinin kendisinden etkilenmiş bir durumu yakalama riski taşır, etkisini aracılık eden kararlı bir özelliği değil. Bu, birinin doğuştan gelen yemek pişirme stilinin (kimlik) bir tarifin sonucunu etkileyip etkilemediğini belirlemeye çalışmak gibidir, ancak siz onlara stilini, yeni bir teknik kullanarak yemeği zaten pişirdikten sonra sorarsınız.

Güçlü Yönler ve Kusurlar: Güçlü yanı, ÖDÖ'nün etkililiğinin temiz bir deneysel gösterimidir—daha geniş eğitim psikolojisi araştırmalarıyla (Zimmerman, 2002) uyumlu değerli bir katkıdır. Kusur ise kimlik konusunda kaçırılan fırsattır. Yazarlar, kimliği, çağdaş İkinci Dil Edinimi teorisinde (Norton & Toohey, 2011) öne çıkan dinamik, bağlamsal olarak müzakere edilen bir yapı olarak değil, korelasyonu kurulacak basit, statik bir değişken olarak ele almaktadır. Berzonsky'nin anketinin kullanımı, psikometrik olarak geçerli olsa da, ilgi tümceleri öğrenmek gibi spesifik, mikro düzeyli bir görev için fazla bağlamdan kopuk olabilir.

Uygulanabilir İçgörüler: 1) Uygulayıcılar İçin: ÖDÖ eğitimini derhal dilbilgisi derslerine entegre edin. Öğrencilere tümce hakimiyeti için hedef belirlemeyi, alıştırmalardaki kavrayışlarını izlemeyi ve kendi yazılarını değerlendirmeyi öğretin. 2) Araştırmacılar İçin: Kimlik sorusunu ön-son tasarımıyla yeniden ele alın. Karma yöntemler kullanın: kimlik stili anketlerini, öğrencilerin "dil öğreneni" olarak benlik algılarının dilbilgisi öğrenme süreci boyunca strateji kullanımıyla nasıl etkileşime girdiğini görmek için nitel görüşmeler veya günlüklerle birleştirin. 3) Alan İçin: Bu çalışma, sadece bilişsel ve duyuşsal değişkenleri eklemekle kalmayıp, diğer öğrenme alanlarındaki karmaşık modellere benzer şekilde, bunların zamansal ve etkileşimsel dinamiklerini belirleyen daha sofistike modellere olan ihtiyacı vurgulamaktadır.

6. Teknik Çerçeve ve Gelecek Yönelimler

Teknik Detaylar ve Kavramsal Model

Hipotez edilen model bir aracılık yolu olarak temsil edilebilir:

Bağımsız Değişken (X): ÖDÖ Stratejisi Müdahalesi (0=Kontrol, 1=Deney)
Hipotez Edilen Aracı (M): Kimlik Stili (Bilgilendirici, Normatif, Dağınık-Kaçınan)
Bağımlı Değişken (Y): Son Test İİT Puanı (Ön Test Kontrol Edilerek)
Test Edilen Yollar: X'in Y üzerindeki etkisi (c), X'in M üzerindeki etkisi (a), X kontrol edilerek M'nin Y üzerindeki etkisi (b). Dolaylı etki (a*b) aracılığı temsil eder.

Ana etki için temel istatistiksel test ANCOVA idi ve BD şu şekilde modellenmiştir:
$Y_{son} = \beta_0 + \beta_1(Grup) + \beta_2(Y_{ön}) + \epsilon$
burada anlamlı bir $\beta_1$ tedavi etkisini gösterir.

Analiz Çerçevesi Örneği (Kod Dışı)

Vaka Çalışması Çerçevesi: Kimlik aracılığı sorusunu daha iyi araştırmak için, gelecekteki bir çalışma, değişken merkezli yöntemlerin yanı sıra bir Kişi Merkezli Analiz kullanabilir.

1. Müdahale Öncesi Profilleme: Katılımcıları ön test ÖDÖ stratejisi kullanımı ve kimlik stili puanlarına göre kümeleyerek bütüncül öğrenen profilleri oluşturun (örn., "Yüksek ÖDÖ-Bilgilendirici", "Düşük ÖDÖ-Dağınık").
2. Diferansiyel Müdahale Analizi: ÖDÖ eğitimini uygulayın. Ardından sadece genel tedavi etkisini değil, her bir önceden var olan profilden gelen öğrencilerin ne kadar fayda sağladığını analiz edin. "Düşük ÖDÖ-Dağınık" grubu, "Yüksek ÖDÖ-Bilgilendirici" grubuyla aynı kazancı gösteriyor mu?
3. Süreç İzleme: Her profilden seçilen vakalar için, müdahale sonrası dilbilgisi görevlerini tamamlarken sesli düşünme protokolleri kullanın. Sadece ÖDÖ stratejilerini kullanıp kullanmadıklarını değil, bunları nasıl kullandıklarını analiz edin—"bilgilendirici" stilde bir öğrenen, "normatif" stilde bir öğrenenden daha yansıtıcı bir şekilde öz-izleme kullanıyor mu?

Bu çerçeve, korelasyonun ötesine geçerek, önceden var olan özellik ve strateji konfigürasyonlarının öğrenme sürecini nasıl şekillendirdiğini inceler.

Gelecek Uygulamalar ve Yönelimler

• Uyarlanabilir Öğrenme Sistemleri: ÖDÖ hatırlatıcılarını (örn., "Bu alıştırma için hedefinizi belirleyin", "Güven düzeyinizi derecelendirin") dijital dilbilgisi platformlarına entegre edin. Gelecekteki yapay zeka öğretmenleri, çıkarılan öğrenen öz-düzenleme kalıplarına dayalı olarak geri bildirimi uyarlayabilir.
• Öğretmen Eğitimi Modülleri: Sadece açıklamanın ötesine geçerek strateji koçluğuna odaklanan "ÖDÖ ile Zenginleştirilmiş Dilbilgisi Öğretimi" konulu mesleki gelişim programları geliştirin.
• Boylamsal ve Kültürlerarası Çalışmalar: Çalışmayı daha uzun sürelerde ve farklı kültürel bağlamlarda tekrarlayarak ÖDÖ'nün gücünün korunup korunmadığını ve benlik kurgusunun kültürel boyutlarının kimlik stilleriyle etkileşime girip girmediğini görün.
• Sinirbilimsel İlişkiler: Dilbilgisi öğrenimi sırasında ÖDÖ stratejisi kullanımının, kimlik profillerine bağlı olarak üstbilişsel izleme beyin bölgelerini (örn., prefrontal korteks) farklı şekilde aktive edip etmediğini araştırmak için fMRI veya EEG kullanın.

7. Kaynakça

1. Aliasin, S. H., Kasirloo, R., & Jodairi Pineh, A. (2022). The efficacy of self-regulated learning strategies on learning english grammar: the mediating role of identity styles. Journal of Psychological Science, 21(115), 1359-1374.
2. Berzonsky, M. D. (2011). A social-cognitive perspective on identity construction. In S. J. Schwartz, K. Luyckx, & V. L. Vignoles (Eds.), Handbook of identity theory and research (pp. 55-76). Springer.
3. Norton, B., & Toohey, K. (2011). Identity, language learning, and social change. Language Teaching, 44(4), 412-446.
4. Pintrich, P. R. (2004). A conceptual framework for assessing motivation and self-regulated learning in college students. Educational psychology review, 16(4), 385-407.
5. Zimmerman, B. J. (2002). Becoming a self-regulated learner: An overview. Theory into practice, 41(2), 64-70.
6. Ismail, N. S. C., & Dedi, F. (2021). The importance of grammar in second language learning. Journal of English Education and Teaching, 5(3), 1-15.
7. Pawlak, M. (2018). Grammar learning strategies: A state-of-the-art review. In M. Pawlak (Ed.), Studying second language acquisition from a qualitative perspective (pp. 3-22). Springer.